Czym jest gestalt? Na czym polega to podejście terapeutyczne?
Psychoterapia Gestalt jest podejściem terapeutycznym należącym do nurtu psychoterapii humanistyczno – egzystencjalnej. Powstała w latach 40‘ XX wieku i związana jest z nazwiskami : Fritz Perls, Laura Perls, Paul Goodman, Isador From, James Simkin.
Jej korzenie sięgają psychoanalizy, która wyjaśnia zachowanie człowieka w odniesieniu do jego przeszłości i nieświadomości.
Nurt humanistyczny wniósł w psychoterapię aspekt teraźniejszości, czyli zainteresował się również tym, co realnie dzieje się między klientem a terapeutą w trakcie sesji, jako między dwojgiem żywych i czujących ludzi. Terapeuta posiada wiedzę i doświadczenie pozwalające pokazać klientowi te jego aspekty, które pozostają dla niego niewidoczne.
Celem terapii gestalt jest poszerzenie świadomości samego siebie, przy czym praca terapeutyczna przebiega zarówno na poziomie poznawczym ( dotyczy myśli), emocjonalnym ( świata uczuć), a także odpowiadającym im procesom cielesnym. W związku z zainteresowaniem pracą z ciałem, psychoterapia Gestalt czerpie z dorobku Aleksandra Lowena, twórcy koncepcji i metodologii terapeutycznej pracy z ciałem zwanej bioenergetyką.
Podejście Gestalt postrzega człowieka w sposób integralny, starając się pomóc mu w jego cierpieniu poprzez poszukiwanie tego, w jaki sposób „zaburza”, czy utrudnia on swój kontakt z samym sobą, innymi ludźmi, z otoczeniem.
Co ja takiego robię, że jestem nieszczęśliwy, popełniam wciąż te same błędy w relacjach, lub czego nie robię, że nie jestem tym, kim chciałbym być?
Czym spowodowana jest moja częsta złość, smutek, samotność?
Jak to się dzieje, że nie zaspokajam swoich potrzeb, a nawet trudno mi zrozumieć, czego właściwie potrzebuję i często sięgam po to, co właściwie mi nie służy?
Żeby dotrzeć do prawdziwego siebie - najpierw trzeba uświadomić sobie swoje potrzeby, te prawdziwe, nie podyktowane modą czy społecznymi naciskami. Dotrzeć do potrzeb pokonując bariery lęku, winy, wstydu, które są z nami od wczesnych lat dzieciństwa, nieuświadomione i wpisane w osobowość do tego stopnia, że traktowane jak własne.
Czynnikiem leczącym w psychoterapii Gestalt jest KONTAKT, czy inaczej mówiąc relacja między klientem a terapeutą. To tutaj, czyli w relacji budowanej w czasie, opartej na zaufaniu ( również budowanym w czasie) odbywa się proces, który można nazwać zdrowieniem lub odzyskiwaniem samego siebie.
Terapia Gestalt zakłada, że zmiana, która zachodzi w człowieku jest paradoksalna, czyli możliwa jest jedynie poprzez przyjęcie samego siebie i zaakceptowanie wszystkich swoich aspektów.Sama zmiana nie jest celem terapii.
Terapia Gestalt odnosi się nie tylko do osób cierpiących na zaburzeniapsychiczne, uznawane za patologiczne, lecz również do osób nie radzących sobie z problemami egzystencjalnymi (konflikt, samotność, żałoba, depresja, kryzys, utrata sensu życia). Służy osobom, które chcą nie tylko lepiej-być, ale i bardziej być.
Właśnie z dorobku filozofii egzystencjalnej terapia Gestalt zaczerpnęła metodę fenomenologicznego spostrzegania człowieka, czyli mówiąc najprościej, badania „tego, co jest i jakie jest” w bieżącym doświadczeniu. Pozwala to zobaczyć rzeczy takimi jakie są, bez oceny, krytyki, porównywania, co często umożliwia człowiekowi dotarcie do siebie autentycznego i odzyskanie kontaktu z samym sobą, a dalej z innymi ludźmi.
Zgodne z filozofią egzystencjalną jest również zagadnienie odpowiedzialności. Można powiedzieć, że celem psychoterapii Gestalt jest poszerzenie świadomości samego siebie i następnie wzięcie odpowiedzialności za tą świadomość ( cyt. za D. Węgrzyn).